Wat opvoeders moeten weten

Jonge kinderen ontwikkelen zich volop. Door hun leeftijd hebben ze een aantal eigenschappen, die doorwerken in de manier waarop ze waarnemen, reageren en leren in het verkeer.
Voor opvoeders is het heel belangrijk te weten welke kenmerken dit zijn. Zodat u er rekening mee kunt houden bij de begeleiding van de kinderen.

Gezichtsvermogen

Jonge kinderen hebben een smal blikveld (kokerblik). Bij oversteekoefeningen moet hen geleerd worden het hoofd helemaal naar links en naar rechts te draaien, zodat ze het aankomende verkeer ook echt kunnen ZIEN.

Gehoor

Jonge kinderen hebben een diffuus gehoor.  Dat betekent dat ze wel geluiden horen, maar nog niet kunnen bepalen uit welke richting dat geluid komt. Kinderen kunnen daarom soms helemaal verschrikt stil blijven staan, wanneer ze harde geluiden in het verkeer horen.

Concentratie

Jonge kinderen kunnen zich nog niet lang ergens op concentreren. Zo is het ook moeilijk voor hen om in het verkeer te blijven opletten. Heel snel worden ze afgeleid door gedachten, geluiden, en allerlei dingen om hen heen, en wordt hun gedrag onvoorspelbaar. Mede daarom is het heel belangrijk ervoor te zorgen dat kinderen tijdens slechte weersomstandigheden goed opvallen in het verkeer.

Reactievermogen

Het reactievermogen van jonge kinderen is volop in ontwikkeling. Van harde geluiden en plotseling gevaar kunnen ze erg schrikken en primitief reageren. Meestal zullen ze dan acuut stil blijven staan en om zich heen kijken. En midden op de straat is dat heel gevaarlijk. Zeker bij gladheid, wanneer automobilisten een veel langere remweg nodig hebben. Leer de kinderen om bij slechte weersomstandigheden pas over te steken als er geen verkeer aan komt.

Ik ben het middelpunt

Een jong kind ziet zichzelf als het middelpunt van de wereld. Iedereen houdt rekening met hem/haar en verzorgt hem/haar zo goed mogelijk. Het IK gevoel overheerst. Vanaf groep 1 leert een kind dat andere personen ook belangrijk zijn. Broertjes en zusjes, vriendjes en vriendinnetjes, enzovoort. Het kind begint dan te beseffen dat je ook rekening moet houden met de wensen en het gedrag van anderen. Het IK gevoel verandert langzaam in het WIJ gevoel, waardoor het kind sociaal wenselijk gedrag leert te vertonen. Een reis met het openbaar vervoer biedt veel mogelijkheden om het kind sociaal gedrag te laten oefenen.

Ontwikkeling van de hersenen

De hersenen zijn belangrijk om te kunnen leren. Maar de hersenen van jonge kinderen zijn nog volop in ontwikkeling. Deze zijn pas helemaal uitontwikkeld op 23 jarige leeftijd. Daarom is het nodig om veel in het verkeer te oefenen, want kinderen leren alleen maar door ervaringen op te doen en deze ervaringen weer toe te passen in nieuwe situaties. Ook de verkeersregels en bordenkennis moet veel herhaald worden. Houd er ook rekening mee, dat kinderen regelmatig een terugval kunnen hebben. Als ze bijvoorbeeld in een sterke groeifase zitten, gaat daar alle energie naar uit. In die fases lijkt het alsof ze de verkeersregels niet meer kennen. Geduld: het komt weer terug. Maar het betekent wel dat volwassenen altijd rekening moeten blijven houden met onvoorspelbaar gedrag van jonge kinderen.

Evenwicht

Evenwicht bewaren is van levensbelang in het verkeer. Zowel lopend als op de fiets. Maar, het gevoel voor evenwicht is bij kinderen nog niet goed ontwikkeld. Peuters struikelen daarom snel en beginnende fietsertjes slingeren behoorlijk en vallen snel om. Zorg er daarom voor dat kinderen zo ver mogelijk van de stoeprand spelen, lopen en fietsen. Dus zo ver mogelijk verwijderd van het overige verkeer. 

Geheugen

Het geheugen van jonge kinderen is volop in ontwikkeling. Ze kunnen nog maar weinig dingen tegelijk onthouden. Wanneer een plotselinge gebeurtenis hun aandacht vraagt (een bal die over de weg rolt) kunnen ze niet tegelijkertijd denken aan afspraken over oversteken. Ze rennen dan zonder uit te kijken de bal achterna. Om deze reden is het belangrijk om de afspraken over gedrag in het verkeer vaak te herhalen en het oversteken regelmatig te oefenen. Alleen dan kan het kind op basis van herhaalde ervaringen een veilig verkeersgedrag ontwikkelen.

Motoriek

Een goed ontwikkelde motoriek is belangrijk om met een fiets onder alle omstandigheden veilig door het verkeer te gaan. De motoriek bij jonge kinderen is nog lang niet zo goed ontwikkeld. Daarom struikelen ze nogal vaak tijdens het lopen en slingeren ze met de fiets. Om het mogelijk te maken dat kinderen een goede motoriek ontwikkelen is het belangrijk veel te oefenen op de fiets. Vooral het oefenen van langzaam rijden, draagt bij aan een goede motorische ontwikkeling en een goede beheersing van de fiets.